Cantatedienst

Voorganger: Ds. Margriet van der Kooi-Dijkstra uit Driebergen
Op 6 juni 1996 zong het Projectkoor voor de eerste keer in de cantatedienst in de Petruskerk. Toen zongen we van Dietrich Buxtehude (1637-1707) de cantate Alles was ihr tut. De kerntekst van deze cantate is Kolossenzen 3:17. In 2021 hadden we aandacht willen besteden aan 25 jaar Projectkoor-in-de-Petrus. Corona gooide roet in het eten, of met andere woorden, liet de lier aan de wilgen hangen. Nu klinkt deze cantate dan toch opnieuw. En die niet alleen. Voor de verdere muzikale invulling van deze dienst hebben we geput uit onze muziekbibliotheek, aangevuld met nog nooit gezongen motetten.
De dienst begint met een kort motet op enkele verzen uit psalm 84: How lovely are Thy dwellings, Thou Lord of Hosts.
Het hart van de dienst ligt in de genoemde cantate Alles was ihr tut, die uit acht delen bestaat. Het eerste deel is een sonata, een instrumentaal intro. Dan volgt het openingskoor waarvan de tekst, net als die van het slotkoor, de woorden uit Kolossenzen weergeeft. De sonata wordt herhaald, gevolgd door een koraal. Het vierde deel, dat uit drie strofen bestaat, wordt ook door het hele koor gezongen. De tekstdichter hiervan is anoniem. Deel vijf is een aria voor bas, bij ons door álle bassen gezongen. De woorden komen uit psalm 37:4. Het zesde deel is een koraal bestaande uit drie strofen. De eerste strofe wordt door de sopranen unisono gezongen. Bij strofe 2 voegen de andere stemmen zich bij de sopranen. Dan volgt een kort, instrumentaal intermezzo als opmaat naar het slotkoor.
Het Credo dat we zingen komt uit de mis nr. 3 van Moritz Brosig (1815-1887). Na het gregoriaanse intro, Credo: ik geloof in één God, zet het koor krachtig, éénstemmig in met een muzikaal thema dat telkens wordt herhaald wanneer het geloof beleden wordt. Door deze herhaling krijgt de belijdenis steeds meer kracht. “… en vlees geworden is door de Heilige Geest”, prachtig verklankt door 4- tot 8-stemmig koor, resulterend in 6-stemmigheid, zonder sopranen, met de woorden “… en voor ons is gekruisigd”, op een steeds lager wordende melodie, eindigend in een totale éénstemmigheid bij de woorden “… en begraven is”. Daarna klinkt drie keer met toenemende intensiteit de uitroep dat Hij is opgestaan! De muziek vertolkt de belijdenis, dat Hij is opgevaren, op een schitterende wijze. Het koor zingt, éénstemmig, deze frase op een steeds hoger wordende melodie. De geloofsbelijdenis eindigt met een vol “Amen” dat als een uitroepteken al het voorgaande nog eens bekrachtigt.
Als inleiding op de gebeden zingen we het De profundis clamavi ad te, Domine van Chr. W. Gluck (1714-1787). “Uit de diepten roep ik tot U, o Heer”. De muziek ontwikkelt zich ook uit de diepte. Orgel en contrabas spelen in de eerste maat twee heel lage noten. In maat 2 voegt de cello zich bij deze twee. Dan valt het koor 4-stemmig in. Het “Heer, hoor naar mijn stem” klinkt drie keer, in toenemende intensiteit met een hoofdrol voor de tenoren met een hoge f gedurende vier maten, eindigend in een akkoord in majeur. Dit akkoord doet je denken dat de hemel open is. Twijfel daaraan ontstaat door de inzet bij de bassen. Die roepen nog eens vanuit de diepten met twee keer een melodische sprong die we kennen uit de Mattheuspassie van Bach: Erbarme dich. De tenoren vallen bij, óók met dezelfde sprong in de melodie. Dramatischer kan het haast niet.
We besluiten de dienst met Verleih uns Frieden van F. Mendelssohn (1809-1847). Een gebed om vrede dat urgenter is dan ooit. Na een instrumentaal intro zingen de mannen de tekst van het motet. Enkele maten later vallen de vrouwen in en zingen die de tekst in duet met de mannen. Wellicht had Mendelssohn de betekenis van het getal 3 in gedachten, want na dit duet klinkt de tekst voor de derde keer, maar nu 4-stemmig.
We nodigen u van harte uit deze dienst met ons te vieren, om 18:30 uur in de Petruskerk.
W. Tilstra, namens het Projectkoor Woerden
#dienst