Twee jeugdervaringen
Met mijn tien geboden eten
Al op jonge leeftijd leerde ik eten met mes en vork. Het hoorde bij mijn opvoeding. Er was echter één gerecht dat we met onze tien geboden mochten eten: patat. Soms eet ik dit wel eens met een vork (staat wel netjes) , maar het blijft ook gewoon heerlijk om de frietjes met de vingers te eten.
Het voelt voor mij als een stukje vrijheid op de vierkante centimeter.
Op tijd thuis zijn
In mijn jeugd speelde ik graag buiten. We woonden in een dorp en de omliggende weilanden en velden hadden een enorme aantrekkingskracht: slootje springen, verstoppertje spelen in het koren, kastelen bouwen van balen stro. Ik genoot met volle teugen en had niet altijd zin om op tijd thuis te zijn. (ik moest meestal om vijf uur thuis zijn). Met regelmaat kwam ik dan ook te laat, met als gevolg dat ik een dag later dan niet buiten mocht spelen. Ik leerde zo wel om in mijn vrijheid ook rekening te gaan houden met anderen. Er werd namelijk op mij gewacht. Er waren mensen die zich zorgen maakten omdat ik zo laat was.
Oerwoud van regels en afspraken
Regels en afspraken. We hebben er dagelijks mee te maken. En als ik het zo overdenk, dan kan het best een oerwoud van geschreven en ongeschreven regels zijn. Je zou in de grote hoeveelheid makkelijk de weg kwijt kunnen raken. Wat mag je wel, wat mag je niet, wat zeg je wel, wat doe je niet, moet je je aan de regels houden waarom wel of niet?
Anderhalve meter
De coronacrisis confronteert ons met de regel van anderhalve meter. Een regel met het oog op onze veiligheid en gezondheid. Maar hoe lastig is het om ons er aan te houden. Na de weken van social distancing en isolement verlangen we er naar om elkaar weer gewoon te ontmoeten, een terrasje te pakken of een verjaardag te vieren zoals we dat graag deden. Er is sprake van huidhonger bij mensen. Maar het komt er op aan dat we ons voorlopig nog aan deze regel houden, met het oog op de gezondheid van ons zelf en anderen.
Ruimte om te leven
Zonder regels en afspraken zou ons samenleven niet gaan. Het zou chaos worden. Maar ze kunnen onze vrijheid beknotten en voor ons gevoel onjuist zijn, overdreven of misschien wel onrechtvaardig. Daar komen we dan tegen in het geweer omdat we ons tekort gedaan voelen of omdat we over zaken een andere mening hebben.
Toch denk ik dat de regels en afspraken die we maken, ons helpen om ruimte te scheppen. Ze ordenen en structureren, geven houvast en richting bij de keuzes die we maken en bij de weg die we gaan. We hoeven niet over alles telkens opnieuw na te denken en ze helpen ons om met elkaar een gemeenschap te vormen.
Tien woorden om te leven
In de bijbel lezen we in Exodus 20 over de Tien Geboden. Het zijn woorden die in tal van kerken aan de muur hangen en die daar ook regelmatig klinken. Ze kunnen heel streng gehanteerd worden(en dat schrikt af), maar ik beluister deze woorden vooral onder de noemer van bevrijding. Zo zet God in: Ik ben de Heer . . . die jullie bevrijd heeft.
In dit licht geven de tien woorden voor mij richting aan ons samen leven, geloofwaardig en herbergzaam. Richting voor onze relatie met God en voor onze relatie met elkaar. Deze woorden scheppen dan voor mij een ruimte van liefde om ons leven te delen met liefde en verbondenheid. Zo scheppen we ruimte voor elkaar en staan we samen sterk. Ook als dit op anderhalve meter is.
Gertjan Robbemond